ကိုသာ.ထီလာေမာင္: ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ တမလြန္ဘ၀ ယံုၾကည္မႈ

႐ုပ္၀ါဒအရ လူ(သို႔မဟုတ္) သက္ရိွသတၱ၀ါသည္ ျမဴ(႐ုပ္မႈန္႕႐ုပ္ခဲ)တို႔၏ မေတာ္တဆ ေပါင္းစပ္မႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္၏။ စိတ္ဆိုသည္မွာလည္း ၎င္း႐ုပ္တို႔၏ ဖဲြ႕စည္းမႈ အျမင့္မားဆံုးအခ်ိန္တြင္ ႐ုပ္တို႔၏ အေရာင္ဟပ္မႈေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဤ၀ါဒအရ လူႏွင့္တိရိစၦာန္၊ တိရိစၦာန္ႏွင့္အရာ၀တၳဳတို႔တြင္ မည္သည့္ျခားနားခ်က္မွ် မရိွ။ စိတ္ခံစားမႈ၊ အလွအပဖန္တီးမႈ၊ က်င့္၀တ္သိကၡာေစာင့္ထိန္းမႈစသည္တို႔ေၾကာင့္ လူသည္ တိရိစၦာန္ထက္ပို၍ သာလြန္ျမင့္ျမတ္သည္ဟုမဆိုႏိုင္ေပ။ ႐ုပ္တို႔၏ တိုးတက္မႈ နိမ့္ျခင္း ျမင့္ျခင္းသာ ကြာျခားပါသည္။ အျခားကြဲလြဲခ်က္မရိွေခ်။ အရာရာသည္ ႐ုပ္တံုး႐ုပ္ခဲမွ်သာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရပါေတာ့သည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ႐ုပ္၀ါဒအရ လူအပါအ၀င္ သက္ရိွတို႔သည္ ေသသည္၏အျခားမဲ့၌ ဘာမွ် မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။ ေသဆံုးၿပီးလွ်င္ ျပတ္၍ ေနာင္ဘ၀ဟူ၍လည္း မရိွႏိုင္ေပ။ ေနာင္ဘ၀ မရိွေတာ့သျဖင့္ ငရဲ၊ နတ္ျပည္စသည္တို႔သည္လည္း မရွိႏိုင္ေပ။ တမလြန္ဘ၀ဆိုသည္ကို ၎င္း၀ါဒီမ်ားက လက္မခံၾကပါေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎င္း႐ုပ္၀ါဒီမ်ားအတြက္ ဘာသာေရး ဆိုသည္မွာလည္း မည္သို႔မွ်အသံုးမ၀င္ မလိုအပ္ေတာ့ေခ်။

အမွန္အားျဖင့္ တမလြန္ဘ၀ရိွသည္ဟူေသာ အယူအဆသည္ အလြန္ေရွးက်သည့္ ယံုၾကည္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ လူ႕သဘာ၀အရ လူတိုင္းသည္ မေသလိုၾကေပ။ ထာ၀ရရွင္သန္ ေနလိုၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေသရမည္ကို မလိုလားၾကေပ။ ေသရမည္ကို ေၾကာက္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ““သေဗၺ သခၤါရာ အနိစၥာ”ဟူေသာ ေဒသနာအရ ေမြးဖြားလာတိုင္းေသာ သတၱ၀ါမွန္သမွ် ေသျခင္းကို ေရွာင္လြဲ၍ မရႏုိင္ေပ။ ေရွာင္လြဲမရ၍ ေသရလွ်င္ ေသၿပီးသည့္ေနာက္၌ ဘ၀တစ္ဖန္ ျဖစ္လိုၾကျပန္သည္။ အၿမဲတမ္း ရွင္သန္ေနလိုေသာ္လည္း အၿမဲထာ၀ရရွင္သန္ေနရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အခါ ေသၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ျပန္၍ရွင္သန္လိုၾကျပန္သည္။ ဤသည္ကိုပင္ ဘ၀တဏွာဟု ေခၚ၏။ ထိုသို႔ ျပန္၍ရွင္သန္လိုေသာေၾကာင့္ အသက္ျပန္ရွင္ေရးကို အေလးထားစဥ္းစားခဲ့ၾကရာမွ ေနာက္ဆံုးတြင္ တမလြန္ဘ၀ရိွသည္ဟု လိုရာဘက္ကို ဆဲြ၍ ဆံုးျဖတ္ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ျဖစ္၍ တမလြန္ဘ၀ယံုၾကည္မႈသည္ လူသားတို႔၏ သဘာ၀စိတ္ဓာတ္ တစ္မ်ိဳးဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဗုဒၶဘာသာတြင္ ေထရ၀ါဒ၊ မဟာယာနစသည္ျဖင့္ ဂိုဏ္းကြဲေပါင္းမ်ားစြာ ရိွေသာ္လည္း ဂိုဏ္းကဲြအားလံုးကပင္ တမလြန္ဘ၀ရိွသည္ကို လက္ခံၾကသည္။ ဘ၀ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚမႈ (သံသရာ)ႏွင့္ ျပဳလုပ္မႈ(ကမၼ)သည္ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္ဟု ဆိုရေပမည္။ ၎င္းတို႔ မရိွလွ်င္ ဗုဒၶ၀ါဒမရိွႏိုင္ေတာ့ေပ။ ဘ၀ဆက္လက္ျဖစ္မႈ(သံသရာ) မရိွလွ်င္ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ရာတရား (နိဗၺာန္)ဟူ၍လည္း မရိွႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ သံသရာကို ျငင္းပယ္ျခင္းသည္ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ရာနိဗၺာန္ကို ျငင္းပယ္ျခင္းပင္ ျဖစ္၍ နိ္ဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းတရားျဖစ္ေသာ ဗုဒၶ၀ါဒကို အေျခမွ တူးၿဖိဳသည္ႏွင့္ မျခားေပ။

ဗုဒၶ၏ေဟာၾကားခ်က္မ်ားအနက္ မ်ားစြာေသာသုတ္ၱန္တို႔တြင္ ဘ၀သံသရာအေၾကာင္းကို ျပဆိုထားသည္ကို ေတြ႕ရိွႏိုင္ပါသည္။ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ပထမဦးစြာ အေနကဇာတိ သံသာရံ အစရိွသည္ျဖင့္ ““ငါသည္ ခႏၶာအိမ္ကို တည္ေဆာက္တတ္သည့္ တဏွာလက္သမားကို ရွာေဖြခဲ့ရာ သဗၺညဳတၪဏ္ေတာ္ကို မရႏိုင္ေသးသျဖင့္ ဘ၀မ်ားစြာ သံသရာကာလပတ္လံုး က်င္လည္ခဲ့ရၿပီ၊ အဖန္ဖန္ပဋိသေႏၶေနျခင္းသည္ ဆင္းရဲလွစြာ၏၊ ခႏၶာအိမ္ကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေဆာက္လုပ္သည့္ တဏွာလက္သမား၊ ယခုအခါ ငါသည္ သင့္ကို ေတြ႕ၿပီ၊ သင္သည္ ငါ၏ခႏၶာအိမ္ကို ေနာက္ထပ္ေဆာက္လုပ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေတာ့၊ အိမ္၏အျခင္ ရနယ္အားလံုးကို ငါခ်ိဳးဖ်က္ခဲ့ၿပီ၊ အိမ္၏အထြတ္ကိုလည္း ငါဖ်က္ခဲ့ၿပီ၊ ဒိုင္းလႊားတို႔ကိုလည္း ငါဖ်က္ၿပီးၿပီ၊ ငါ၏စိတ္သည္ ျပဳျပင္စီရင္မႈကင္းသည့္ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီးၿပီ၊ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္ၿပီ”ဟူ၍ က်ဴးရင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ““အေနကဇာတိ သံသာရံ””အစခ်ီေသာ ဘုရားရွင္၏စကားေတာ္သည္ ဘ၀ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚမႈကို အထင္အရွားျပဆိုေနေပသည္။ ထို႔ျပင္ ၎င္းေဒသနာေတာ္တြင္-

၁။ ဘ၀မ်ားစြာ သံသရာကာလပတ္လံုး က်င္လည္ခဲ့ရၿပီဆိုေသာ စကားရပ္၊

၂။ အဖန္ဖန္ပဋိသေႏၶေနရျခင္းသည္ ဆင္းရဲ၏ဟူေသာ စကားရပ္၊

၃။သင္တဏွာလက္သမားသည္ ငါ၏ခႏၶာအိမ္ကို ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္ ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ ေတာ့မည္မဟုတ္ဟူေသာ စကားရပ္မ်ားသည္ ဘ၀ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚမႈကို ဘုရားရွင္လက္ခံေတာ္ မူေၾကာင္းကို ျပသေနပါသည္။

ထိုမွတစ္ဖန္ “ေသာတာပန္ပုဂ္ၢိဳလ္သည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘံုဘ၀တြင္ ခုႏွစ္ႀကိမ္သာ ျပန္လည္ေမြးဖြားရသည္။ သတၱ၀ါတို႔သည္ တစ္ဘ၀ၿပီးတစ္ဘ၀ က်င္လည္ရကုန္၏။”ဟူေသာ စကားရပ္တို႔ကိုလည္း ေနရာမ်ားစြာတို႔၌ ေဟာၾကားထားေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။

ထို႔ျပင္ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ အခ်ိဳ႕ေသာသုတ္ေတာ္မ်ား၊ ပဋိစ္ၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္၊ ေပတ၀တၳဳ၊ ၀ိမာန၀တၳဳ၊ အပါဒါန္ပါဠိေတာ္မ်ား၊ ဓမၼပဒ၀တၳဳေတာ္မ်ား၊ ငါးရာ့ငါးဆယ္ ဇာတ္နိပါတ္ေတာ္မ်ားစသည္တို႔တြင္လည္း တမလြန္ဘ၀ သေဘာတရားမ်ားကို ေတြ႕ရိွႏိုင္ပါသည္။ ယင္းသို႔ေသာ အေထာက္အထားမ်ားအရ ဗုဒၶသည္ ဘ၀ဆက္လက္ျဖစ္မႈ (သံသရာ)ကို လက္ခံေဟာေျပာသူျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗုဒၶ၏၀ါဒသည္လည္း သံသရာကို လက္ခံေသာ ၀ါဒျဖစ္ေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္။