ခ်င္းေတာင္တန္းမွသည္ လကၤာဆီသို႕

 (၁)

လကၤာေျမကို ေရာက္တာ ဒုတိယေန႔။ လကၤာမိုးကလဲ တဖြဲဖြဲရြာေနသည္။ မေန႔ညကပဲ ဘန္ေကာက္ေလဆိပ္မွ စီးနင္းလိုက္ပါလာတဲ့ sri lanka airline နဲ႔ ည(၁)နာရီမွာ လကၤာေျမသို႔ ေျခခ်လိုက္သည္။ လကၤာေျမသို႔ တကယ္ေရာက္ခဲ့ၿပီေပါ့။

သီဟိုဠ္ကၽြန္းလို႕ေခၚတဲ့  သီရိလကၤာႏိုင္ငံကို ကၽြႏ္ုပ္အဖို႔ (၁၄)ႏွစ္သားေလာက္ကပင္ အေတာ္ရင္းႏွီးခဲ့တဲ့ နာမည္ေလးတစ္ခုပါ။ လကၤာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ငယ္စဥ္စာသင္သားဘ၀ကပင္ ၾကားဖူးနား၀ရိွေနခဲ့တာက သီဟိုဠ္ကၽြန္း၊ အႏုရာဓပူရ၊ ရွင္မဟိႏၵ၊ ေဒ၀ါနံပိယတိႆမင္း၊ မရီစိ၀႗လို႕ေခၚတဲ့ ျငဳပ္သီးေတာင့္ေစတီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ စံုလို႔ေပါ့။ မႏၱေလးစာသင္သားငယ္ဘ၀မွာ စတင္ထိေတြ႔လိုက္ရတဲ့ စာအုပ္က သၿဂိဳဟ္လို႔ေခၚတဲ့ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟစာအုပ္။ စာအုပ္ကိုေရးသူက သီရိလကၤာႏိုင္ငံသား အရွင္အႏုရုဒၶါမေထရ္။ အဲဒီကတည္းက နာမည္သာၾကားဖူးေနခဲ့တာ ဘယ္ဆီဘယ္မွန္း မသိခဲ့ေပ။ မႏၱေလးသာသနာ့တကၠသိုလ္ေရာက္ၿပီး တတိယႏွစ္မွာ လကၤာရဲ႕ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအေၾကာင္းေတြႏွင့္အတူ ကမၻာေက်ာ္စာအုပ္ျဖစ္တဲ့ “What the Buddha taught” ကို သင္ရတဲ့အခါ လကၤာကို သြားခ်င္စိတ္ တဖြားဖြားျဖစ္ခဲ့သည္။ တိုက္တုိက္ဆိုင္ဆိုင္ပင္ ခ်စ္ဦးညိဳရဲ႕ “လကၤာဒီပခ်စ္သူ” ၀တၳဳကလည္း တြန္းအားတစ္ခု ျဖစ္ေစခဲ့သည္။

ဒီလို…ဒီလိုနဲ႔..

ခ်င္းေတာင္တန္းတာ၀န္ေတြလဲၿပီးဆံုးလို႔ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္လဲၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီ။ လကၤာေရာက္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြက ႏိုင္ငံတကာပညာေရးကို ေျခဆန္႔ဖို႔ တိုက္တြန္းအားေပးတာေၾကာင့္ လကၤာကို သြားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ မႏၱေလးသာသနာ့တကၠသိုလ္ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ၿပီးေတာ့ ပတ္စ္ပို႔၊ ဗီဇာကိစၥေတြလုပ္ၿပီး လကၤာေျမသို႔ ထြက္လာခဲ့သည္။

လကၤာကိုေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ ဗုဒၶဘာသာအေငြ႕အသက္ေတြႏွင့္ ပါဠိရနံ႔ေတြက ေမြးႀကိဳင္ေနသည္။ ကိုလံဘိုေလဆိပ္ေရာက္ေတာ့ immigration မွာ တာ၀န္က်ေနတဲ့ လ.၀.က ၀န္ထမ္းေလးက “Bhante, please come here.(ဘေႏၱ ေရွ႕ကို ၾကြပါ”)တဲ့။ “ဘေႏၱ”ဆိုတဲ့ ပါဠိသံၾကားရေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ အံ့ၾသမိသြားတယ္။ ကုိလံဘိုျမန္မာေက်ာင္း ေရာက္ျပန္ေတာ့ ၾကားေနရတဲ့ လူနာမည္ေတြက ကုမာရ၊ စူဠ၊ ေကာသလ၊ နႏၵာသီရိ၊ တဏွကၤရ။ ေတြ႕ေနရတဲ့ လမ္းနာမည္ေတြက အမရဒါန၊ ပိပၸလိယာန၊ ႏုေဂေဂါဒ၊ ေဒမတေဂါဒ။ ပါဠိရန႔ံေတြ ထံုမြမ္းေနတာ ေတြ႕ရေတာ့ အားရေက်နပ္မိသည္။ ဒါေလးေတြဟာ လကၤာမွာ ဘယ္ေလာက္ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားခဲ့တယ္။ ထြန္းကားေနဆဲဆိုတဲ့ သက္ေသျပခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။

လကၤာသည္ စတုတၳသဂၤါယနာေခတ္ (သာသနာႏွစ္၄၅၀၊ဘီစီ၉၄)မွ ယေန႔ေခတ္တိုင္ေအာင္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာအတြက္ အားကိုးအားထားေလာက္သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့သည္။ ပါဠိေခတ္တုန္းကလဲ ပါဠိေခတ္မို႕ အ႒ကထာ၊ ဋီကာက်မ္းမ်ားကို လက္စြမ္းျပ ေရးသားခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု Globalization ေခတ္ ေရာက္ျပန္ေတာ့လဲ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာစာအုပ္မ်ားကို ေရးသားခဲ့ျပန္သည္။ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ေတာ္ရိွ BCC(Buddhist Cultural Centre) စာအုပ္ဆုိင္သည္ ဗုဒၶဘာသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားေသာ နာမည္ႀကီးစာအုပ္မ်ားေရာင္းသည့္ အစံုလင္ဆံုး စာအုပ္ဆိုင္တစ္ဆိုင္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာစမွတ္ရိွသည္။ (BCC)စာအုပ္ဆိုင္မွာ တင္ထားေသာ စာအုပ္မ်ားသည္ လကၤာသားမ်ား အဂၤလိပ္လို လက္စြမ္းျပထားတဲ့ စာအုပ္ေတြက ေနရာယူထားသည္။ ေနရာတိုင္းမွာေတာ့ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ေတြ ေတြ႕ရစၿမဲပင္။ အမိေျမ၏ စာသင္တိုက္ေတြမွာ စာသင္သားမ်ားႏွင့္ စာက်က္သံေတြ ၾကားေနရခ်ိန္မွာ လကၤာေျမရဲ႕ စာသင္တုိက္ေတြမွာ သံဃာ အပါးငါးဆယ္ျပည့္တဲ့ေက်ာင္း မရိွသေလာက္ပင္ ရွားေနသည္။ အမိေျမမွာ ရဟန္းေတာ္အေရတြက္ သိန္းနဲ႔ခ်ီရိွေသာ္လည္း လကၤာမွာေတာ့ ႏွစ္ေသာင္း၊သံုးေသာင္း၀န္းက်င္မွ်သာ ရိွသည္။ ဆြမ္းခံထြက္ျခင္းဓေလ့ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနသည္။ ဆြမ္းခံထြက္ရတာ ရွက္စရာလို႔ ထင္ေနတဲ့ လကၤာရဟန္းအခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕ရေတာ့ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိသည္။

 (၂)

ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ရဲ႕ ေကာင္းကင္ထက္မွာ တစ္ျခမ္းပဲ့လ သာေနတဲ့ညတစ္ည။ ေကာင္းကင္တစ္ခုလံုး ၾကည္လင္၀င္းပေနသည္။ အေဆာင္အေပၚထပ္ လသာေဆာင္မွာ တေယာက္တည္း ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ညအလွကို ေငးေမာရင္း အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ေနသည္။ သီရိလကၤာ ေကလနိယတကၠသိုလ္၏ ဓေလ့ထံုးစံအရ တကၠသိုလ္မွ ေနေရးထိုင္ေရး ကိစၥတာ၀န္မယူ။ ဒါေၾကာင့္ အနီးဆံုး အေဆာင္တလံုးမွာ ငွားေနလိုက္သည္။ ရပ္ကြက္ထဲမွာ အျမင့္ဆံုးအေဆာက္အဦးျဖစ္လို႕ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ႀကီးကို အထက္စီးကေန ၾကည့္ၿပီး ဒီလိုညမ်ိဳးမွာ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ရတာ အရသာ ရိွလွသည္။ လမင္းႏွင့္အတူၾကယ္တာရာတို႕ကလည္း ဧည့္ခံေကာင္းလို႕ အေတြးကို ေတာင္ပံတပ္ၿပီး ရြက္လြင့္ပစ္လိုက္သည္။ အေတြးထဲ ၀င္ေရာက္ေနရာယူလိုက္တာက ၂၀၀၉-၁၀ႏွစ္မ်ားဆီက သြားေရာက္သာသနာျပဳက်ခဲ့တဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္းပံုရိပ္ေတြ။ မႏၱေလး သာသနာ့တကၠသိုလ္ က်မ္းျပဳၿပီး ေတာင္တန္းသာသနာျပဳထြက္ခဲ့ရတဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္းသာသနာျပဳဘ၀ေလးဟာ ကၽြႏ္ုပ္အတြက္ ေတြးေလေတြးေလ ငတ္မေျပတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေလးေတြပါ။ ခ်င္းေတာင္တန္းမွာ ႏွစ္ႏွစ္တာ ေနခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြဟာ ဘ၀အတြက္ မေမ့ႏိုင္စရာ မွတ္တိုင္တစ္ခုလို႔ေျပာရင္ မမွားႏိုင္ပါဘူး။ local ဆန္တဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္းမွ global ဆန္တဲ့ လကၤာေျမကို ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ေတာင္ဇလပ္ေျမမွ ေသြးခ်င္းတို႕ရဲ႕ ခင္မင္ရိုးသားမႈႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့ဟာ ရင္ထဲမွာ ေနရာယူထားဆဲပါ။ Local ပဲျဖစ္ျဖစ္ Global ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ထင္ ကုဋင္ေရႊနန္းလို႕ ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားႀကီး လ်န္စန္းေပါင္ကို မဆီမဆိုင္ဘဲ သတိတခ်က္ ရမိလိုက္သည္။

        သာသနာ့တကၠသိုလ္ ပညာေရးမူအရ စာသင္ႏွစ္(သို႔)က်မ္းျပဳႏွစ္ၿပီးလွ်င္ သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္တစ္ပါးအျဖစ္ နယ္စပ္ႏွင့္ေတာင္တန္းေဒသမွာ(၂)ႏွစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေပးရန္ သတ္မွတ္ခ်က္ရိွသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တာ၀န္က်ခဲ့တာက ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ တြန္းဇံဆိုတဲ့ အလြန္ေ၀းလံေခါင္သီေသာ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕ငယ္ေလး။ ၿမိဳ႕ဆိုေသာ္လည္း အိမ္ေျခ ေျခာက္ရာခန္႔သာ ရိွတဲ့ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕ေလးပါ။

မွတ္မိေနေသးသည္။ မႏၱေလး၊ သာသနာ့တကၠသိုလ္ ေအာင္စာရင္းေတြထြက္ေတာ့ ဘ၀တူ ေရႊသူငယ္ခ်င္းေတြက ေတာင္တန္္းမ်က္ႏွာစာကို ထြက္ရမွာ စိုးေၾကာက္ေနၾကသည္။ ကၽြႏ္ုပ္ကေတာ့ စာေတြ႕ဘ၀မွ လက္ေတြ႕ဘ၀ စာမ်က္ႏွာမ်ားကို ဖြင့္ရမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ေနမိသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၆)ရက္ေန႔။ မႏၱေလးကေန ခ်င္းေတာင္တန္းဆီသို႔ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကသည္။ မႏၱေလးကေန ကေလးၿမိဳ႕ထိ သူငယ္ခ်င္းတစုႏွင့္အတူ တေပ်ာ္တပါး ထြက္ခဲ့ေသာ္လညး္ ကေလးၿမိဳ႕ေရာက္ေတာ့ ဟားခါး၊ ဖလမ္း ၊ တီးတိန္၊ တမူး ကိုယ္စီကိုယ္စီ ကိုယ့္ေနရာကို လမ္းခြဲသြားၾကသည္။ ကၽြႏ္ုပ္သြားရမွာက ခ်င္းေတာင္ေပၚက တြန္းဇံၿမိဳ႕။ လက္ျပႏႈတ္ဆက္ၿပီး မွန္လံုးကားေပၚ တက္လိုက္ခဲ့သည္။ ကားေပၚေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ ဗမာစကားသံမၾကားရေတာ့။ ေသြးခ်င္းတို႔ရဲ႕ ခ်င္းစကားသံေလးေတြက ေနရာယူထားလိုက္သည္။ တြန္းဇံသြားမယ့္ကားဆိုလို႕သာ လိုက္ခဲ့ရတာ တကယ္ေတာ့ တြန္းဇံဆိုတာ ဘယ္ဆီဘယ္မွန္း မသိခဲ့ေပ။

ဒီလိုနဲ႕ မနက္(၆)နာရီစထြက္တဲ့ ကားေလးဟာ ေတာေတာင္အထပ္ထပ္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး တအိအိနဲ႔ တက္ေနသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႕စီးလာတဲ့ မွန္လံုကားေလးက ကုန္အျပည့္လူအျပည့္နဲ႔ ပ်င္းရိဖင့္ႏြဲစြာ တစ္ေတာ၀င္ တစ္ေတာင္တက္ၿပီး ခ်င္းေတာင္တန္းႀကီးကို အံတုေနသည္။  ကားလမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့လည္း ကတၱရာဆုိတာ နည္းနည္း။ ေက်ာက္ၾကမ္းလမ္းအတိသာ။ သူငယ္ခ်င္းေတြေျပာခဲ့ဖူးေသာ ကတၱရာမဟုတ္တဲ့ ကတ္တစ္ဆယ္လမ္းဆိုတာ ဒါမ်ိဳးလမ္း ေနမွာေပါ့ဆိုၿပီး စိတ္ထဲမွာ ေတြးမိလိုက္ေသးတယ္။ တစ္ဖက္က ေခ်ာက္၊ တဖက္က ကမ္းပါး အေတာ္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလွသည္။ ကားတခုခုျဖစ္ၿပီး ေခ်ာက္ထဲက်သြားလွ်င္ ကားေရာလူေရာ အေတာ္ပင္ ရွာယူရမည္ပင္။ ေတြးၿပီးေၾကာက္ေနေသာ္လည္း ညေန ၄ နာရီထိ ၿမိဳ႕ကို အစအန မျမင္ရေသးေပ။ ေမွာင္စပ်ိဳးခ်ိန္မွာေတာ့ ခရီးသည္မ်ား လႈပ္လႈပ္ရြရြျဖစ္လာသည္။ “တြန္းဇံၿမိဳ႕မွ လိႈက္လဲွစြာ ႀကိဳဆိုပါ၏”ဆိုတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ျမင္ေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္သြားသည္။ ကားဂိတ္ေရာက္ေသာအခါ စီနီယာရဟန္းတပါးက လာႀကိဳေတာ့ ညိဳွးငယ္ေနတဲ့မ်က္ႏွာေလး ၀င္းပသြားသည္။

ေရာက္ခဲ့ပါၿပီ ခ်င္းဌာနီ။ တျခားေဒသမ်ားႏွင့္စာလ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနည္းပါးေသာ ခ်င္းေတာင္တန္း(ေျမာက္ပိုင္း)မွ ေသြးခ်င္းတို႔၏ဘ၀သည္ ဗုဒၶအဆံုးအမသာသနာဆိုတာ မရိွေသး။ ေျမျပန္႕ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ ေ၀းကြာေနေသးသည္။ ေရႊမန္းၿမိဳ႕မွာ ရဟန္းေတာ္ေတြ ေထာင္ႏွင့္ေသာင္းႏွင့္ ရိွေနေသာ္လည္း တြန္းဇံၿမိဳ႕မွာ ကံေဆာင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ရဟန္းအေရအတြက္ မရိွ။ တစ္ၿမိဳ႕နယ္လံုးမွ သံုးပါးသာ ရွိသည္။

ေရာက္ၿပီးေနာက္ရက္ ဒီဇင္ဘာေဆာင္းမနက္ခင္းက ႀကိဳဆုိေနသည္။ အရိုးကြဲမတတ္ ေအးတဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္း ေဆာင္းရာသီကို အံတုေနရသည္။  ေပေလးေထာင္ေက်ာ္ အျမင့္ေဆာင္တဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္းေပၚက ေဆာင္းမနက္ခင္းေတြဟာ ေျမျပန္႔သားေတြကို ရက္စက္လြန္းရာ က်ေနသည္။ မ်က္ႏွာသစ္ဖို႔ အေရးပင္ ေတြးေၾကာက္ေနရတဲ့ ေဆာင္းမနက္ခင္း။ ဘယ္ကိုပဲၾကည့္ၾကည့္ ေတာင္ခိုး ေတာင္ေငြ႕ေတြနဲ႔ အလြန္လွေနတဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္း ခုေတာ့ ကၽြႏ္ုပ္ လက္ေတြ႕ ေရာက္ေနခဲ့ၿပီေလ။ ဘယ္တုန္းကမွ ဒီလိုေနရာမ်ိဳးမွာ ေနရလိမ့္မယ္လို႔ မေတြးမိခဲ့ဘူး။  ေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ ကေလးေတြကို စာသင္ေပးရသည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္းက (၄)တန္းထိရိွေတာ့ စတုတၳတန္းကို တာ၀န္ယူသင္ေပးရသည္။ ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ သာသနာျပဳတဲ့။ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ကိုယ့္လူ သ႔ူထဲ ပါမသြားေအာင္ မနည္းလုပ္ေနရသည္။ ေက်ာင္းတက္လာတဲ့ ကေလးေတြ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာအမည္ခံထားေပမယ့္ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ မူရင္းဘာသာပါပဲ။ အေကာင္းဘက္က ေတြးၾကည့္ျပန္ေတာ့လဲ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ နီးစပ္ေအာင္ သင္ျပႏိုင္ခဲ့တာကိုပဲ ၀မ္းသာေနရသည္။ အရင္ကဆို ဘုန္းႀကီးရဟန္းျမင္လ်င္ မေကာင္းဆိုး၀ါး(ေစတန္)လုိ႔ ထင္ေနၾကေပမယ့္ ခုေတာ့ ငါတို႔ရန္သူမဟုတ္ ငါတို႔ေဒသကို ဖြံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးမယ့္သူေတြပဲဟု ျမင္လာၾကျခင္းသည္ပင္ တိုးတက္မႈ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ ေသြးခ်င္းတို႔ဆီမွာ ကေလးေတြ စာသင္လိုက္၊  တာ၀န္ကိုယ္စီႏွင့္ေရာက္ေနၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀န္ထမ္းေတြကို တရားေဟာလိုက္ႏွင့္ ခ်င္းေတာင္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္လာသည္။ မွတ္မိေနေသးသည္။ အိႏၵိယႏွင့္ ျမန္မာနယ္စပ္က က်ီခါးဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးမွာ ဘုရားထီးတင္တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေလး။ ဗုဒၶဘာသာ ၀န္ထမ္းဦးေရ ၅၀ ေက်ာ္ေလာက္နဲ႔ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ (၅) ပါး စုေပါင္း လုပ္ေဆာင္တဲ့ပြဲေလး ေအာင္ျမင္သြားေတာ့ အရမ္းေပ်ာ္ရႊင္ေနမိသည္။ ထီးတင္ပြဲကို လာၾကည့္တဲ့ ေဒသခံေတြကို ထမင္းေကၽြး၊ ပိုက္ဆံႀကဲေတာ့ သူတို႔ေတြ ေပ်ာ္လိုက္တဲ့ျဖစ္ျခင္း ခုထိ ျမင္ေယာင္ေနေသးသည္။ အားလံုးဟာ လူငယ္ေတြခ်ည္းမို႕ အေတြ႕အႀကံဳမရိွဘဲ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္သြားႏိုင္ခဲ့ျခင္းသည္ပင္ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ေနသည္။ ေနာက္အေတြ႕အႀကံဳေလးတစ္ခုက တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္ ဗန္းတဲ့ဆိုတဲ့ ရြာေလးမွာ ပထမဦးဆံုး ရွင္အပါးငါးဆယ္ ရွင္ျပဳပြဲ။ လမ္းခရီးက အင္မတန္ၾကမ္းသည္။ အသက္ႏွင့္ရင္းၿပီး သြားခဲ့ရေပမယ့္ ေအာင္ျမင္သြားေတာ့လဲ ေက်နပ္သြားခဲ့ျပန္သည္။ ေျမျပန္႔ရဲ႕ဓေလ့အတိုင္း ေမာင္ရင္ေလာင္းဆင္၊ ရွင္းေလာင္းလွည့္ေတာ့ တစ္ရြာလံုး အံ့ၾသဘနန္း ျဖစ္ေနၾကတယ္။ တခါမွ မျမင္ဖူးတဲ့ ဒီျမင္ကြင္းမ်ိဳးကို ပထမဆံုးျမင္ရေတာ့ ထူးဆန္းေနၾကျပန္သည္။

တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေတာင္ဇလပ္ေျမမွာ ေပ်ာ္ရႊင္လာသည္။ ဘာသာျခားေတြျဖစ္ေပမယ့္ ေသြးခ်င္းတို႔နဲ႔ အေတာ္ေလးခင္မင္မႈ ရလာသည္။ ခ်င္းေတာင္တန္းကို ေရာက္ေတာ့ အတၱမာနေတြကို ခ၀ါခ်ထားၿပီး အျဖဴေရာင္ႏွလံုးသားႏွင့္ ဆက္ဆံၾကတဲ့ ေျမျပန႔္က ဘ၀တူ၀န္ထမ္းမ်ားကို ေလးစားခ်စ္ခင္စိတ္ေတြ ျဖစ္လာသည္။ ညီရင္းအစ္ကို ေမာင္ရင္းႏွမကဲ့သို႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈေလးေတြဟာလည္း ေတာင္ေပၚေဒသရဲ႕ ခ်စ္စရာ ဓေလ့တစ္ခုပါ။ ငါကေတာ့ မ.ယ.က။ ငါကေတာ့ လ.၀.က။ ငါကေတာ့ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး၊ ငါက ဆရာ၀န္ႀကီးကြဆိုၿပီး မာန္မာနမထားဘဲ လူသားဆန္တဲ့ အျပဳအမူေလးေတြကလဲ တကယ့္ကို မေမ့ႏိုင္စရာပါ။ ေန႔ရက္ေတြဟာ ၾကာလာေတာ့ ကေလးေတြအေပၚမွာ သံေယာဇဥ္ေတြ ခ်ည္ေႏွာင္မိလာသည္။ သံေယာဇဥ္ဆိုတာ ျဖတ္ရခက္တဲ့ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္းဆိုတာ သေဘာေပါက္လာတယ္။ ဘာသာခ်င္းမတူေပမယ့္ ေပါင္းသင္းရတာ အဆင္ေျပလာသည္။ ခ်င္းအဘိုးတေယာက္ အန္ထြက္လာတဲ့စကားတစ္ခြန္း ဒီေန႔အထိ ရင္ထဲမွာ စြဲက်န္ေနေသးသည္။ “ေရွးေခတ္ရွင္ဘုရင္ေတြက ခ်င္းေတာင္တန္းေသြးခ်င္းမ်ားကို ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေအာင္ ဘာလို႔ မလုပ္ခဲ့ရတာလဲ။ အမွန္ဆိုရင္ ငါတို႔လဲပဲ ေျမျပန္႕သားေတြနဲ႕အတူတူ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရမွာ။ ခုေတာ့ အဂၤလိပ္လက္ထက္က သာသနာျပဳေတြေၾကာင့္ ငါတို႕ ဘာသာျခား ျဖစ္ေနရတယ္’’တဲ့။ အမွန္ဆိုရင္ သူတို႕လဲ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ သံေယာဇဥ္ရိွၾကသည္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကို ၀င္ထြက္သြားလာၿပီး ခင္ခင္မင္မင္ ေနခ်င္ေပမယ့္ ပတ္၀န္းက်င္အသိုင္း၀ိုင္းကို မလြန္ဆန္ႏိုင္လို႔ ဘ၀ကို ဒီတိုင္းခရီးဆက္ေနရသည္။

ရက္ကို လစား လကို ႏွစ္စားနဲ႔ ခ်င္းေတာင္ကို ေရာက္တာ ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ေတာ့မယ္။ တာ၀န္ေတြၿပီးေတာ့ ခ်င္းေတာင္ကို လက္ျပႏႈတ္ဆက္ရမယ့္အခ်ိန္ေတြက နီးလာၿပီ။ ႏွစ္ႏွစ္ဆိုတဲ့ အေတာအတြင္းမွာ ခင္မင္မႈေတြ ရင္းႏွီးမႈေတြဟာ အေတာ္ခိုင္မာခဲ့ေလၿပီ။ အားလံုးက မျပန္ေစခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဆက္လက္ေနေစခ်င္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘ၀ကို ဆက္လက္ ပံုေဖာ္ခ်င္ေသးေသာ ကၽြႏု္ပ္ ခ်င္းေတာင္တန္းကို ႏႈတ္ဆက္ခြင့္ ေတာင္းခဲ့သည္။

မနက္ျဖန္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၅)ရက္။ ျပန္ရမွာမို႕ ဒီေန႔ ႏႈတ္ဆက္ပြဲေလး က်င္းပလုိက္သည္။ ေသြးခ်င္းတို႔ႏွင့္အတူ ေျမျပန္႔မွ တာ၀န္က်ေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြ၊ ဆရာ၊ဆရာမေတြ ေက်ာင္းသူ၊ေက်ာင္းသားေတြ ႏႈတ္ဆက္ပြဲေလးကို အတူ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း မ်က္ႏွာမွာ အၿပံဳးစေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ေနသည္။ ၀မ္းနည္းျခင္းမ်ားစြာနဲ႔ ေတာင္ေပၚေက်ာင္းေလးကို တက္လာၾကသည္။ မနက္ျဖန္ျပန္ရေတာ့မွာမို႔ အားလံုးကို ႏႈတ္ဆက္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ကၽြႏ္ုပ္ကိုယ္တိုင္ပင္ ငိုသံပါႀကီးနဲ႔ ေျပာေနမိသည္။ ေအာ္…ခ်စ္ေသာသူနဲ႔ ခြဲခြါရျခင္းသည္လည္းဒုကၡေပတကား။

 သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္(၅)ရက္ ခ်င္းေတာင္တန္းကို လက္ျပႏႈတ္ဆက္ရမယ့္ေန႔။ ခ်င္းေတာင္တန္းမိုးကလည္း ဒီေန႔က်မွ သည္းသည္းမဲမဲ ရြာေနသည္။ မိုးေရထဲမွာ ထီးကိုယ္စီနဲ႔ လိုက္ပို႔ႏႈတ္ဆက္သူေတြႏွင့္ ျပည့္ေနသည္။ တကယ္တမ္းခြဲခြါရေတာ့မယ္ဆိုေတာ့လဲ ရင္ထဲမွာ ဆို႔နစ္ေနသည္။ “ဘုန္းဘုန္း ေျမျပန္႔ေရာက္သြားရင္ မေမ့နဲ႔ေနာ္။ ခ်င္းေတာင္ကို ျပန္ၾကြခဲ့ဦးေနာ္”။ ေဒသခံ ခ်င္းအဖြားႀကီးရဲ႕ စကားသံကိုၾကားေတာ့ ရင္ထဲမွာ ခံစားရျပန္သည္။ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလးမ်ားကလဲ “ဘုန္းဘုန္း သားတို႔၊သမီးတို႔ဆီ ေနာင္ႏွစ္ ျပန္လာခဲ့ဦးေနာ္” တဲ့။ ငိုခ်င္စိိတ္ကို မနည္းမ်ိဳသိပ္ထားရသည္။

အားလံုးကို လက္ျပႏႈတ္ဆက္ခဲ့လိုက္ၿပီ။ မနက္ (၈)ထိုးေတာ့ မွန္လံုးကားေလးက တြန္းဇံၿမိဳ႕ေလးမွ ထြက္ခြါခဲ့ေလၿပီ။ ၀မ္းနည္းျခင္းမ်ားစြာနဲ႔ပင္ ခ်င္းေတာင္တန္းက ေသြးခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေတာင္ဇလပ္ပန္း၊ ခ်ယ္ရီပန္းေတြကို ေက်ာခိုင္းခဲ့လိုက္ၿပီ။ စိတ္မေကာင္းျခင္းမ်ားစြာနဲ႔ ကားေပၚမွာ မိႈင္ေငးလွ်က္ ခ်င္းေတာင္တန္းသို႔ ႏႈတ္ဆက္တဲ့ကဗ်ာေလးတပုဒ္ ေရးလိုက္မိသည္။ ေခါင္းစဥ္ေလးက-“ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ၿပီ ခ်င္းဌာနီ”

ခ်င္းေတာင္တန္းႀကီးရယ္….

မင္းတို႔  မင္းတို႕ကို

ႏႈတ္ဆက္ထားခဲ့ရမွာကိုေတာ့

၀မး္နညး္မိမယ္ထင္ပါတယ္။

ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြ ဆိတ္သုဥ္းသြားေပမယ့္

ခ်ယ္ရီပန္းေတြေ၀တဲ့

ခ်င္းေတာင္တန္းႀကီးကိုေတာ့

အျပစ္မတင္ရက္ပါဘူး။

ငါ့ဘ၀ ငါ့ၾကမၼာကိုပဲ

ပံုေအာၿပီး အျပစ္တင္လိုက္ပါ့မယ္။

ျဖစ္ခ်င္တာေတြ မျဖစ္ေသးတဲ့ဘ၀ကို

ဖိအားေတြလဲ မေပးခ်င္ေသးပါဘူး။

ဘယ္ေလာက္ပဲ

စိတ္ေတြမြန္းၾကပ္ပါေစ

အၿမဲတမ္း အၿပံဳးေတြနဲ႔

ေ၀ဆာေပးတဲ့

ေတာင္တန္းျပာႀကီးကိုေတာ့

Never forget ပါပဲေနာ္။

ျဖန္း..ျဖန္း…ျဖန္း…

အိမ္ေဘးက ပိႏၷဲပင္ေပၚမွ ညဥ့္ငွက္တေကာင္ ထပ်ံလိုက္ေတာ့ ခ်င္းေတာင္တန္းကအေတြးမ်ား လြင့္စင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္။ နာရီၾကည့္လိုက္ေတာ့ ည(၁၂)နာရီ။ မနက္ခင္း သင္တန္းသြားရဦးမွာမို႕ အေတြးစမ်ားကို ရပ္တန္႔ၿပီး အိပ္ယာ၀င္ခဲ့သည္။

(၃)

လကၤာရဲ႕ေန႔ရက္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ကုန္ဆံုးလာသည္။ ဘာလိုလိုိနဲ႕ လကၤာေျမကို ေရာက္တာ ေျခာက္လေတာင္ ၾကာသြားၿပီ။ ေျခာက္လ အတုိင္းအတာေလးမွာ လကၤာရဲ႕ ေန႔ရက္ေတြနဲ႔ အကၽြမ္းတ၀င္ ရိွေနပါၿပီ။ သက္မဲ့ေဘာ္ဒါေတြျဖစ္တဲ့ ေန႔စဥ္စီးေနက် (၁၃၈)ဘတ္စ္ကားေတြရယ္ သံုးဘီးသမားေတြရယ္ အေတာ္ရင္းႏီွးလို႔ ကလ်ာဏမိတ္ေဆြျဖစ္ခဲ့ၿပီ။ လကၤာရဲ႕ခပ္စိမ္းစိမ္း ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔လည္း မ်က္နွာတမ္းမိေနၿပီ။ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံခ်င္းတူေပမယ့္ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္းမတူေတာ့ တခ်ိဳ႕ကိစၥေလးေတြမွာ ဆန္႔က်င့္ဘက္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုေတာ့ အရာရာတုိင္းဟာ ယဥ္ပါးလို႔ေနခဲ့ၿပီ။ လကၤာသားေတြဟာ တရားနာတဲ့အခါ၊ ဘုရားေပၚထိုင္တဲ့အခါ ဘုရားရိွတဲ့ဘက္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာဘက္ကို ေျခဆင္းထိုင္တတ္ၾကတယ္။ ျမန္မာ့မ်က္စိႏွင့္ ၾကည့္ရင္ ရိုင္းတယ္လို႔ထင္ရေပမယ့္ သူ႔တို႕ယဥ္ေက်းမႈအရေတာ့ မရိုင္းပါဘူး။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမွာ သေဘာမတူဘူးဆိုရင္ ေခါင္းရမ္းၾကေပမယ့္ လကၤာမွာေတာ့ သေဘာတူရင္ ေခါင္းရမး္ၾကတယ္။ ခုေတာ့လဲ သူ႕ဓေလ့၊ သူ႕ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ အထာက်လို႔ မ်က္ေတာင္မစူးေတာ့ပါဘူး။ တင္ပလႅင္ေခြ၊ တင္ပလႅင္ခ်ိတ္ထိုင္တဲ့ဓေလ့ဟာ အမိေျမမွာမရိုင္းေပမယ့္ လကၤာေျမရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအရေတာ့ ရိုင္းေနတယ္လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ေသာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားအဖို႔ လကၤာေျမေရာက္ေတာ့ အခက္ႀကံဳရသည္။ လကၤာမွာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္လွ်င္ ပါရာဇိကက်သေလာက္ပင္ ထင္ၾကသည္။ လကၤာသားေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ပီပီ ရဟန္းသံဃာမ်ားကို ဦးစားေပးစနစ္ရိွသည္။ ဘတ္စ္ကားေပၚ ရဟန္းသံဃာတက္လာလွ်င္ ခ်က္ခ်င္းေနရာဖယ္ေပးသည္။ လကၤာသား ေတာ္ေတာ္မ်ားဟာ ရဟန္းသံဃာေရွ႕ေရာက္လာရင္ ထိုင္ရာမွ ထေပးတတ္ၾကၿပီး ေဆာင္းထားတဲ့ ဦးထုပ္ ခဏခၽြတ္ေပးတတ္ၾကတယ္။

ေရာက္စမွာ သင္တန္းတက္ ေက်ာင္းသြား ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ ေနထိုင္မႈေတြက ခပ္စိမ္းစိမ္း ျဖစ္ေနမယ့္ ခုေတာ့လဲ လကၤာရဲ႕ ေန႔ရက္ေတြဟာ ရိုးစင္းေနပါၿပီ။ အမိျမန္မာျပည္တုန္းက ေနထိုင္စားေသာက္မႈေတြမွာ မခက္ခဲေပမယ့္ လကၤာေရာက္ေတာ့ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးရသည္။ ျမန္မာျပည္တုန္းက ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့တာေတြကို ခဏေမ့ထားၿပီး ဘ၀ကို ကိုယ္တိုင္ ထုဆစ္ေနရသည္။ လကၤာေရာက္ေတာ့မွပဲ ကၽြႏ္ုပ္ေက်ာင္းက ရွင္ငယ္ ရဟန္းငယ္တို႔ရဲ႕ ေက်းဇူးတရားကို သတိထားမိသေယာင္ ျဖစ္မိသည္။ ဒီလိုနဲ႔ လကၤာေျမမွာ သင္တန္းတစ္ဖက္ ေက်ာင္းတစ္ဖက္ ေျပးလိုက္လႊားလိုက္ႏွင့္ တစ္ေန႔တာအခ်ိန္ေတြဟာ ကုန္ဆံုးခဲ့ေပါင္းမ်ားခဲ့ၿပီ။ အမွန္ေတာ့ လကၤာေျမမွာ ေနရတဲ့ေန႔ရက္ေတြဟာ အမိေျမေလာက္ အဆင္မေျပဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီစစ္စစ္ မသံုးေဆာင္ဖူးေသာ သူအတြက္ ဒီမိုကေရစီေလာင္းရိပ္ေအာက္မွာ ေနၿပီး လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ယူႏိုင္ျခင္းသည္ပင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အတြက္ အာသာေျပေစသည္။ ပညာရပ္၀န္းတစ္ခုရဲ႕ အတြင္းမွာ ေနရျခင္းသည္ပင္ ကံေကာင္းျခင္းလက္ေဆာင္ တခုပဲလို႔ျမင္မိသည္။ လကၤာသား ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အေျခခံပညာေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ပညာေရးအပိုင္းကို ပါ၀င္ကူညီပတ္သက္ေနတာကို ျမင္ရေတာ့ အားက်စိတ္ ျဖစ္မိသည္။ အရည္အခ်င္းရိွလွ်င္ မည္သည့္တကၠသိုလ္တြင္မဆို ဆရာလုပ္ႏိုင္သည္ဆိုတဲ့အခ်က္ကပင္ လကၤာရဲ႕ဘုန္းႀကီးပညာေရးစနစ္ဟာ ေခတ္မီွေနေၾကာင္း သက္ေသျဖစ္သည္။ လကၤာမွာ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးအေနျဖင့္ ပညာေရးကို လြတ္လပ္စြာ ပံုေဖာ္ႏိုင္သည္။ အင္တာနက္ အီးေမးလ္လြယ္ကူစြာ သံုးႏိုင္ျခင္းသည္ globlazation သေဘာကို သက္ေသထူေနသည္။ အမိေျမေလာက္ သဘာ၀သယံဇာတ မၾကြယ္၀ေပမယ့္ ရိွသမွ်ႏွင့္တင့္တယ္ေအာင္ ေနႏိုင္ထိုင္ႏိုင္တဲ့ လကၤာသားေတြကို ျမင္ေတာ့ အမိေျမကို အားမလိုအားမရ ျဖစ္မိေသးသည္။ တကယ္ေတာ့ အမိေျမဟာ သဘာ၀ရင္းျမစ္ႏွင့္ ေတာေတာင္သဘာ၀အလွကိုယ္စီရိွတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုပါ။ ႀကိဳးစားရင္ ႀကိဳးစားသေလာက္ အခြင့္ေရးရႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးပါ။  လကၤာေျမဟာ အမိျမန္မာက ပဲခူးတိုင္းေလာက္သာရိွၿပီး သဘာ၀သယံဇာတအားျဖင့္ အုန္းသီး၊ ႏို႔၊ လက္ဖက္ေျခာက္(တီး)သာ အဓိကထြက္တဲ့ ကၽြန္းႏိုင္ငံေလးတစ္ခုပါ။ သို႔ေပမယ့္ ေငြေၾကးခုိင္မာမႈႏွင့္ ပညာေရးေကာင္းမြန္ျခင္းတို႔သည္ ကမၻာ့အလယ္မွာ မ်က္ႏွာပန္း လွေစသည္။ ဒီမိုကေရစီအရသာကို သံုးေဆာင္ေနရသည္ျခင္းသည္ပင္ ဒီမိုကေရစီ ငတ္မြတ္သူအတြက္ အရသာတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးဆိုလည္း အစိုးရက အခမဲ့တာ၀န္ယူထားျခင္းေၾကာင့္ မိသားစု၀င္ေငြသည္ စုေဆာင္းထားႏိုင္သည္။ အမိေျမတြင္ ဖုုန္းကဒ္တစ္လံုး ဆယ္သိန္း(ယခုငါးသိန္း၊ႏွစ္သိန္း) ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ လကၤာေျမမွာေတာ့ ဖုန္းကဒ္တခု ရူပီး(၁၂၀)ျမန္မာက်ပ္ေငြ တစ္ေထာင္ခန္႔ျဖင့္ ရေနျခင္းသည္ စီးပြားေရးအရ တံခါးဖြင့္၀ါဒကို က်င့္သံုးျခင္း၏ အက်ိဳးရလာဘ္မ်ားပင္ မဟုတ္ပါေလာ။

တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လကၤာေျမမွာ ေပ်ာ္ရႊင္လာသည္။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ ေက်ာင္းတက္ သင္တန္းတက္ ပ်င္းတဲ့အခါ ဖုန္းဆက္ ေမးလ္ေတြပို႔ မက္စ္ေဆ့ေတြပို႔လိုက္နဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ျဖစ္လာသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ ပညာေတြဆံုးခန္းတိုင္ရင္ေတာ့ အမိေျမကို ေျခဦးျပန္လွည့္ရေပမည္။ လကၤာေျမရဲ႕ အေငြ႕အသက္ေတြနဲ႔ လကၤာသားတို႔ရဲ႕ ေဖာ္ေရြေသာအၿပံဳးမ်ားကို ထားရစ္ခဲ့မည္ကို ေတြးေတာၿပီး ရင္ထဲမွာ ဟာတာတာ ျဖစ္ေနမွာကေတာ့ ေသခ်ာသေလာက္ ရိွေနေၾကာင္း။ 

                                         ကိုသာ.ထီလာေမာင္(၃၀.၅.၁၂)